GIẢI ĐÁP NHỮNG CÂU HỎI THƯỜNG GẶP KHI XÉT NGHIỆM MÁU

1.TẠI SAO, KHI NÀO VÀ AI LÀ NGƯỜI CẦN LÀM XÉT NGHIỆM MÁU ?

Không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong các chẩn đoán của bác sĩ, kết quả xét nghiệm máu còn có ý nghĩa rất lớn trong việc giúp bạn hiểu rõ tình trạng cơ thể và sức khỏe của bản thân. 

Theo các chuyên gia y tế khuyến cáo, bất kỳ người già, người trưởng thành đến trẻ em đều nên đi xét nghiệm máu tổng quát định kỳ hàng năm.
Xét nghiệm máu tổng quát định kỳ có thể giúp phát hiện sớm một số bệnh tật để chữa trị kịp thời. Hoặc cảnh báo các bệnh mắc phải trong tương lai để có phương án điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt, phòng tránh bệnh tốt hơn.
Bên cạnh đó, cũng có một số bệnh nhân được bác sỹ yêu cầu xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh. Đặc biệt, đối tượng là trẻ em và thai phụ.
Xét nghiệm máu định kỳ có ý nghĩa vô cùng quan trọng, giúp người bệnh nhận biết các chất thiếu hoặc thừa trong cơ thể để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng nhằm phát triển cân đối.
Ngày nay xét nghiệm máu còn giúp chẩn đoán ung thư sớm của một số bệnh, giúp sàng lọc bệnh ở trẻ sơ sinh nhằm chẩn đoán và điều trị sớm.

Ở một độ tuổi nhất định, bạn nên thực hiện các bài xét nghiệm máu như xét nghiệm đường huyết, tuyến giáp, canxi và nồng độ hemoglobin đều đặn để đảm bảo sức khỏe. Theo nguyên tắc, các phòng xét nghiệm sẽ chuẩn đoán kết quả của bạn dựa trên độ tuổi, tiền sử sức khỏe, gia đình và lối sống của bạn để đưa ra kết quả cuối cùng.

  1. Bạn có thể nhịn ăn trước khi xét nghiệm máu
    Một số loại xét nghiệm máu có thể yêu cầu bạn nhịn ăn trước khi tiến hành. Theo nguyên tắc chung, bạn không nên ăn trong 8–12 tiếng trước khi xét nghiệm máu. Tuy nhiên, bạn cần phải xác nhận lại kỹ lưỡng với bác sĩ về vấn đề này. Bên cạnh đó, bạn cũng không nên hút thuốc, nhai kẹo cao su hoặc tập thể dục trước khi xét nghiệm máu.Lượng máu có thể khác nhau tùy xét nghiệm
    Nếu bạn đã từng thắc mắc tại sao một số nơi khám lại rút nhiều máu hơn những nơi khác thì đừng lo lắng. Có nhiều bài xét nghiệm sẽ cần máu nhiều hơn một chút.
    Nếu bạn để ý thì sẽ thấy rằng mỗi ống lấy máu sẽ có nắp đậy khác màu nhau để các mẫu máu của bạn không bị lẫn lộn. Một số ống máu có chất bảo quản, một số ống được giữ ở nhiệt độ phòng trong khi những ống khác cần được đông lạnh. Do mỗi bài xét nghiệm máu yêu cầu điều kiện máu khác nhau nên việc lấy thêm máu là chuyện bình thường.

    3. Kết quả có thể khác nhau theo giới tính
    Khi đã có kết quả xét nghiệm máu, bạn không nên lên mạng tra xem các chỉ số của mình có bình thường không vì kết quả xét nghiệm của mỗi người có thể rất khác nhau. Điều này đặc biệt đúng khi so sánh kết quả kiểm tra xét nghiệm máu giữa nam và nữ. Ví dụ, chỉ số tổng phân tích tế bào máu (CBC) bình thường ở nam giới là khoảng 5–6 triệu tế bào mỗi microlit, trong khi nữ giới chỉ có khoảng 4–5 triệu tế bào máu mỗi microlit.

    4. Kết quả có thể khác nhau tùy độ tuổi
    Sự khác biệt của kết quả xét nghiệm theo độ tuổi là rất lớn, đặc biệt là giữa người lớn với trẻ em. Ví dụ, nồng độ hemoglobin bình thường đối với trẻ em là 11–13g/decilit (gm/dl) nhưng với người lớn là 13,5–17,5 gm/dl (đối với phụ nữ trưởng thành là 12–15.5 gm/dl). Bên cạnh đó, mức cholesterol và canxi cũng khác nhau theo độ tuổi.

    5. Kết quả có thể khác nhau theo nơi xét nghiệm
    Trên thực tế, mỗi phòng xét nghiệm sẽ đặt ra các phạm vi tham chiếu khác nhau cho bài xét nghiệm máu. Vì vậy, kết quả xét nghiệm của bạn có thể tốt ở một phòng xét nghiệm song có thể có vấn đề ở một phòng xét nghiệm khác.
    Ngoài ra, sự khác biệt về kết quả còn phụ thuộc vào thời gian xét nghiệm trong ngày và những gì bạn ăn trước khi thực hiện xét nghiệm.

    6. Bác sĩ thường không giải thích kết quả
    Các bác sĩ có thể chỉ trả kết quả mà không giải thích thêm về chỉ số đường huyết, số tổng phân tích tế bào máu, sức khỏe tuyến giáp… nếu các chỉ số trên tốt. Tuy nhiên, bạn vẫn nên nhờ bác sĩ so sánh kết quả vừa nhận được với các kết quả xét nghiệm máu trước đó xem có gì bất thường không.

    7. Kết quả xét nghiệm máu có thể sai
    Cũng giống như kết quả thử thai, kết quả xét nghiệm máu cũng có thể sai sót. Đôi khi, có những virus xuất hiện ngay sau khi bạn vừa xét nghiệm xong nên bạn vẫn có thể bị bệnh dù kết quả là âm tính. Vậy nên bạn hãy xét nghiệm lại nếu thấy các triệu chứng bất thường.
    Nếu bạn bị nhiễm virus viêm gan C vài tháng trước đây, kết quả xét nghiệm máu có thể không hiển thị bất cứ điều gì nhưng bạn vẫn sẽ có một số triệu chứng. Kết quả dương tính giả cũng rất phổ biến khi xét nghiệm HIV. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (U.S. Centers for Disease Control and Prevention), trong cộng đồng nào có 1% người nhiễm HIV, khoảng 2 trong số 10 bài xét nghiệm được thực hiện sẽ cho ra kết quả dương tính giả.

    8. Kết quả có thể không phản ánh đúng bệnh
    Không phải tất cả kết quả xét nghiệm máu đều phản ánh đúng bệnh tình của bạn. Kết quả này còn phụ thuộc vào những yếu tố môi trường như đồ ăn nước uống của bạn. Nếu bạn ăn đồ ngọt hay uống đồ uống có cồn thì kết quả xét nghiệm máu có thể sai.
    Ngoài việc tìm hiểu những điều nên biết về xét nghiệm máu, bạn cũng cần thông báo cho bác sĩ biết tình hình sức khỏe của bản thân để có kết quả đúng hơn. Ngoài ra, bạn hãy so sánh kết quả mới với các kết quả cũ hơn để theo dõi các chỉ số của mình nhé.
    Xét nghiệm máu tổng quát như thế nào?
    Xét nghiệm máu tổng quát khá đơn giản. Bác sĩ sẽ tiến hành lấy một ít máu trên người bệnh và mang đi làm xét nghiệm. Về cơ bản, xét nghiệm máu tổng quát thường bao gồm những xét nghiệm chính như: Xét nghiệm công thức máu, xét nghiệm đường máu, xét nghiệm mỡ máu, xét nghiệm men gan, chức năng thận…
    • Xét nghiệm công thức máu: Nhằm xác định các chỉ số về số lượng hồng cầu, bạch cầu và các tế bào máu khác. Bên cạnh đó cũng cho chúng ta thấy các tính chất của các tế bào máu như: độ lớn, lượng hemoglobin…Qua đó, bác sỹ có thể phát hiện các bệnh về máu sớm như thiếu máu, nhiễm trùng, ung thư máu,…
    • Xét nghiệm đường máu: nhằm xác định nồng độ đường trong máu giúp phát hiện bệnh tiểu đường. Bạn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường nếu kết quả đường huyết trong máu lúc đói cao hơn 100 miligam/decilit (mg/dl).
    • Xét nghiệm mỡ máu: giúp đo hàm lượng cholesterol (cholesterol toàn phần, LCL – Cholesterol xấu và HDL – Cholesterol tốt) và triglyceride trong máu. Hàm lượng hai thành phần này cao cảnh báo nguy cơ về các bệnh tim mạch đang đe dọa sức khỏe chúng ta mỗi ngày.
    • Xét nghiệm men gan: gồm có men alanine amino transferase (ALAT hoặc SGPT) và men aspartate amino transferase (ASAT hoặc SGOT). Những thông số này cho phép chẩn đoán các bệnh lý ở gan (do virus, rượu hoặc ung thư). Không chỉ cho biết các bệnh về gan, nồng độ các men này cũng tăng ở bệnh viêm tuyến tụy hoặc nhồi máu cơ tim.
    • Xét nghiệm chức năng thận: giúp đo hàm lượng ure và creatinin trong máu cho phép chẩn đoán bệnh lý về thận. Những bệnh lý về thận ở giai đoạn sớm không có triệu chứng, và đặc biệt trong bệnh cao huyết áp lâu ngày không được điều trị triệt để sẽ có ảnh hưởng lên thận. Vì vậy, việc khám và phát hiện sớm chức năng thận giúp cho chúng ta kiểm soát, ngăn ngừa bệnh một cách hiệu quả hơn.

2.Bác sĩ “tìm kiếm” điều gì trong mỗi lần xét nghiệm máu định kỳ?

Đó là 2 thứ quan trọng, có thể giúp tiết lộ RẤT NHIỀU điều.

Điều đầu tiên mà xét nghiệm máu định kỳ muốn hướng tới là tổng số tế bào máu trong một đơn vị thể tích máu (CBC), bao gồm hồng cầu, bạch cầu cũng như huyết sắc tố (hemoglobin) và các thành phần khác.

Mỗi thành phần của CBC được đo dựa trên một thang so sánh với mức “bình thường”. Nếu bất cứ thành phần nào rơi ra ngoài khoảng “bình thường”, thì nó báo hiệu một vấn đề sức khỏe nào đó như thiếu máu, nhiễm trùng hay thậm chí ung thư máu.

Điều thứ 2 là một bảng chỉ số trao đổi chất để kiểm tra chức năng tim, thận, gan.

Ở người trưởng thành cao tuổi có tiền sử gia đình bị bệnh tim mạch, các bác sĩ có thể xem xét thêm bảng lipoprotein – đo mức độ chất béo có trong máu như cholesterol HDL (tốt) và LDL (xấu).

Thông thường, chỉ khoảng 1-3 thìa cà phê máu là đủ để làm xét nghiệm máu định kỳ. Nhưng khi cần thực hiện nhiều xét nghiệm hơn thì bạn có thể bị lấy lượng máu nhiều hơn.

3.Bác sĩ của tôi cần biết những thông tin gì?

Bạn cung cấp càng nhiều thông tin cho bác sĩ càng tốt.

Bác sĩ càng biết được nhiều thông tin cơ bản về bạn, họ càng có cơ hội tăng hiệu quả của các xét nghiệm cho phù hợp với thứ bạn cần. Rất nhiều thông tin quan trọng trước một buổi xét nghiệm máu mà bác sĩ nên biết liên quan tới tiền sử bệnh và tiền sử gia đình bạn.

Nếu bác sĩ không biết một người có quan hệ thân thuộc/họ hàng với bạn bị bệnh tiểu đường hay tim mạch, họ có thể không chỉ định xét nghiệm máu từ sớm – việc vốn luôn được chỉ định cho người có nguy cơ cao.

Hơn nữa, có một số yếu tố thuộc về lối sống có thể ảnh hưởng tới mục đích chỉ định xét nghiệm máu của bác sĩ. Ví dụ, nếu một người có đời sống tình dục tích cực, bác sĩ có thể muốn họ làm xét nghiệm để kiểm tra bệnh nấm chlamydia và bệnh lậu. Nếu một ngươi ăn chay hoặc đang áp dụng chế độ ăn hạn chế, bác sĩ có thể muốn họ làm xét nghiệm để kiểm tra hàm lượng vitamin xem có bị thiếu hụt không.

4. Điều gì xảy ra khi mẫu máu của tôi được đưa ra khỏi phòng?

Nó được gửi tới phòng thí nghiệm.

Sau khi lấy mẫu máu, một kỹ thuật viên sẽ dán nhãn lên lọ đựng mẫu máu và gửi chúng tới phòng thí nghiệm. Tại đây, các mẫu được phân loại dựa trên nhóm máu và số xét nghiệm được chỉ định

Để tìm CBC, một mẫu máu được đặt dưới một chiếc máy phóng ra các tia sáng xuyên qua chất lỏng nhằm đếm số tế bào dựa trên cách chúng phản ứng với sóng ánh sáng. Chỉ trong vài phút, chiếc máy này sẽ cung cấp kết quả hiển thị trên màn hình máy tính.

Với các chỉ số trao đổi chất, một chiếc máy khác có tên máy ly tâm sẽ quay mẫu máu cho tới khi tách được huyết thanh. Huyết thanh sau đó được xét nghiệm để tìm chỉ dấu của chức năng cơ quan trong cơ thể.

Bất kể xét nghiệm cụ thể đó là gì, mọi kết quả đều được kiểm duyệt lại bởi một nhà khoa học hóa sinh trước khi gửi trở về cho bác sĩ. Lúc này, bác sĩ sẽ cho bạn biết sức khỏe của bạn có gì bất thường không.

Mẫu máu sau đó được xử lý như cách xử lý các rác thải y tế khác.

 

 

 

 

 

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Gọi Ngay
icons8-exercise-96 challenges-icon chat-active-icon