Có những đạo diễn tìm cách kể lại lịch sử bằng ánh sáng hào quang, còn An An – người đứng sau phim ngắn “Nữ Sĩ Còn Đó” – lại chọn một con đường khác: đẩy nhân vật Võ Thị Sáu ra khỏi chiếc khung “biểu tượng” quen thuộc, đặt cô vào một khoảng lặng kỳ lạ. Và ở đó, giữa khoảng mờ của ký ức và hiện tại, câu hỏi vang lên: Anh hùng là gì khi ký ức dần mờ nhạt?
Không dựng tượng đài, mà bóc lớp bụi trên tượng
An An thẳng thắn: “Tôi không làm phim để dựng thêm một tượng đài. Việt Nam đã có rất nhiều tượng đài về Võ Thị Sáu rồi. Tôi làm phim để thử bóc lớp bụi bám trên tượng. Lớp bụi đó không phải là quên lãng, mà là cách chúng ta tưởng nhớ cô theo một khuôn mẫu cứng nhắc đến mức cô không còn… là cô nữa.”
Trong “Nữ Sĩ Còn Đó”, hình tượng Võ Thị Sáu hiện lên không chỉ với sự quả cảm, mà còn có những khoảnh khắc đời thường: một cái nhìn ngập ngừng, nhặt một đóa hoa trước khi bước ra pháp trường, một câu nói mà khán giả không biết là dành cho đồng đội hay chính bản thân mình.
Biến anh hùng thành… một vết xước trong ký ức tập thể
Khi được hỏi về phong cách hơi “ngược dòng” này, An An cười: “Tôi muốn Võ Thị Sáu trong phim không hoàn hảo. Hoàn hảo quá thì khán giả sẽ đứng xa chiêm ngưỡng, còn tôi thì muốn họ tiến lại gần, gần đến mức thấy cả vết xước trong lòng cô. Anh hùng cũng là người. Và người thì biết sợ, biết đau, biết mệt. Chính vì vậy mà can đảm của họ mới đẹp.”
Độc đáo hơn, trong phim, thời gian không trôi theo tuyến tính. An An để quá khứ và hiện tại chồng lên nhau, khiến người xem đôi lúc bối rối. Nhưng đó là chủ ý: “Ký ức của một dân tộc không bao giờ là thẳng hàng. Nó là những mảnh ghép lộn xộn, và tôi muốn khán giả tự xếp lại những mảnh đó trong lòng mình.”
“Nữ sĩ còn đó” không chỉ là cảm tác từ hình tượng Võ Thị Sáu, mà là chúng ta còn đó hay không?
Tên phim nghe như một lời khẳng định: Nữ sĩ còn đó. Nhưng đạo diễn lại đặt một câu hỏi ngược: “Còn đó là ai? Là cô Sáu, hay là chính chúng ta còn giữ được tinh thần của cô? Nếu chỉ nhớ tên, mà không còn sống với lý tưởng, thì ai mới là người mất trước?”
An An không che giấu những suy nghĩ khác lạ của mình. “Tôi muốn làm một bộ phim khiến khán giả không yên tâm. Nếu họ bước ra khỏi màn hình và thấy mình đang bị hỏi ngược lại, thì phim đã sống đúng.”
Một bộ phim nhỏ, một câu hỏi lớn
“Nữ Sĩ Còn Đó” của An An không dài, không ồn ào, không cố gắng nhồi nhét những trận chiến hay lời hô hào. Nó chỉ có những khung hình tĩnh, những ánh mắt nhiều hơn lời thoại. Và trong sự im lặng đó, khán giả buộc phải nghe tiếng của chính mình.
An An kết thúc cuộc trò chuyện bằng một sự nhắn nhủ bỏ ngỏ: “Cô Sáu đã hy sinh ở tuổi còn quá trẻ. Tôi chỉ muốn biết… nếu hôm nay cô ấy đứng trước chúng ta, cô ấy sẽ hỏi gì? Và chúng ta có dám trả lời không?”
FGG Việt Nam – doanh nghiệp xã hội đứng sau bộ phim – đã từng bước chứng minh rằng nghệ thuật không cần phải to lớn để có ảnh hưởng. Một câu chuyện nhỏ, nếu được kể chân thành, cũng có thể chạm đến hàng ngàn trái tim.
Ekip Nữ Sĩ Còn Đó
Cùng với sự tham gia của các diễn viên:
- Kim Trinh – vai Sáu
- Yến nhi – vai Đón
- Đạt Nguyên – vai Cò
- Thái Châu – vai Hưng
- Đạt Trần – vai Ba
- Nghệ sĩ Thanh Hiền – vai Mẹ Sáu
- Anh Khoa – vai Thông dịch viên
- Phú Thành, Hoàng Thiên Đức, Sang Ca, Minh Cao – vai Giặc Pháp
